LILIUM

I.

LILIUM

Ordo militaris Navarrae, a Garcia IV. institutus. A. C. 1048. Constabat ex Equitibus 38. sub Rege, Mag. magistro, horum officium, contra Mauros, regni hostes, fortitsr se gerere. Favin. Hist. Navarr. et theatr. hon. et Eq.

II.

LILIUM

machina militaris, de qua vide infra, ubi de Oppugnatione urbium.

III.

LILIUM

rosae nobilitari proximum, Plin. l. 21. c. 15. de quo sic Frauc. Pomey, Effundit primum ad summam humum bulbosa lilii radix longiorum vim foliorum refusaque perambitum, alia super aliis, videntur huic excitare, quasi solium, florum Regi. E medio foliorum globo, rectus erumpitcaulis politus ac laevis, et aequaliter teres, perpetuâ circum obsitus luxurie foliorum sensim decrescentium, aecrescente et surgente scapo. Is. ubi ad binos, ternosve extulit se ab humo cubitos, apicem coronat viridanti paniculâoblongorum calycum. viriditate, ut augescunt, in candorem sensim abeunte; donec iustam adepti magnitudinem sic albescunt, ut nihil splendidius, speciosius nihil sub aspectum cadere possit. Tum vero singuli dehiscere pedetentim, folia disiungere, evolvere, in latitudinem laxare, resupinare molliter et in orbem diffundere, campanulae in modum, aut effigie calathi. Denique languidum acclinare collum, quo spectentur ipsa flaris intimae, quo tota foliorum foris stratorum pateat magiestas, et amoenius ratilent stantes in medio croci; quorum splendore aureo mire excitatur

argenti nitor circum radiantis, niveique candorsinûs, aquoprodiêre et in quo suaviter micant. De stamine illo viridi s. malleato apice, mediis in crocis exstante, quod dicam, nil habeo: nisi quod si lilium urgentea campanula est ——— clava campanulae stamen hoc erit rnalleatum; et odor, esset, ipse quem edit, odor suavissimus, si audiri sonus et olfieri odor posset. Utus est, nemo diffiteatur nisi maligne invidus et Liliorum inimicus, deberi huic uni flori principatum; dignum esse, qui in ceteros omnes dominationem exerceat. Hinc Iunoni olim in delitirs, e cuius lacte ortum fingitur. Sed et in nummis Vett. conspicitur Dea, dextrâ lilium praetendens, cum Inser. SPES. PUBLICI. SPES. AUGUSTA. SPES. P. R. Imo in pallio quoque aureo Iovis, cum diversa animalia, tum ex omnibus florum generibus, lilia inprimis caelata fuisse, apud Paus. legas Hodie Galliae Regum insiguia tria Lilia sunt, de quibusaliquid paulo infra: an imitatione priscorum Persiae Regum, quos eodem flore in imperii in signibus fuisse usos, non nulli inde colligunt, quod Regia eorum esset Susa, cuinon a fluv. Suso, sed a voce Hebr. sive Chaldaea susan inditum nomen videtur, Auctor, Anon. Sinae et Eur. c. 33. Certe Etymologici Auctor, Σοῦσα, inquit, ἡ πόλις, ἀπὸ τῶ περιφυκότων κρίνων, καὶ σοῦσον τὸ κρίνον ὑπὸ Φρυγῶν λέγεται, Ut et de usus floris aliquid paucis addam, in coronis olim frequens lilium fuit, cum album tum purpureum. Tertullian de Cor. Mil. Et utrisque liliis et omnibus violis coroneris. Et quidem purpureum quo pacto fiat, docet Constantin Caes. l. 11. c. 21. Iun. gebatur autem rosis, quod eboris ostrique commercium vocat Hier. ad Salis de ser. vid. et in Sapientiae sceptro Prud. praedicat Psychom. v. 882. rosis et apio, ut videre est apud Horat. Carm. l. 1. Ode 36. v. 15. rosis et violis, apud Tertullian. ubi supra et Petron. Arbitr. Edit. Gonsali de Salas p. 72. et Edit. Bosch. c. 87. papaveribus quoque, apud Propert. l. 1. Eleg. 20. v. 37. etc. Eodem flore amicas suas donabant amantes, uti de Polyphemo legas, apud theocrit. Eidyll. 11. Sed et sepulchra, uti hyaeinthis, apud Propert. l. 4. Eleg. 7. v. 31. 32. et 33. sie liliis consperguntur, apud Virg. Aen. l. 6. v. 883. ubi de sepulchro Marcelli etc. Plura hanc in rem, vide apud Plin. l. 21. c. 5. alibiqueve passim, et praeter herbariae rei scriptores, apud C. inprimis Paschal. Coron. l. 3. c. 8. Quod de Galliae Regibus diximus, Lilium, in eorum nummis frequens. Et quidem sub Phil. IV. floreni magni et parvi, Florins d'or grands et petits, cusi sunt A. C.

1302. et 1303. in quorum una parte, S. IOHANNES B. in altora Lilium Florentinum expressum est, cum Inscr. P. DL GRA. FRA. Biennio post, Regales parvi, Gall. Fetits Royaux d'or fin, sub eodem Rege, cusi sunt, ponderis 3. den et 15. gran. in quorum antica Rex sedet in sella, leonis capitibus exornata, inter bina Lilia, cum Inscr. PHILIPPUS D. G. REX FRANCORUM: in postica, crux efficta, inter 4. Lilia, cum verbis. XRC. VINCIT. XRC. REGNAT. XRC. IMPERAT. Sub Phil. VI. varii itidem nummi aurei cusi sunt, in quibus Rex modo in cathedra sedet, sinistrâ scutum liliatum, ensem dextra tenens modo sedet, sub tentorio liliato: modo in campo liliato corona effictâ conspicitur etc. inprimis denarii auri puri cum Augelo, Deniers d'or fin a l' Ange, in quibus effictus Angelus togatus et coronatus, draconem pedibus premens, dextrâ crucem florigeram et laevâ scutum tenens, in quo tria Lilia expressa, pond. 5. den. 16. gr. Item alii: in quorum partealtera eques galeatus conspicitur, hastam in serpentem equi pedibus substratum intorquens, in arca liliata, cum Inscr. PHILIPPUS DEI GRA. FRANCORUM REX; in altera, crux in quadricircino, in cuius angulis exurgunt totidem scutula cum tribus liliis et inscr. solitâ, XRC. etc. Sub Ioh. Rege cuius Principatu aurum argento miscebatur, Iterum 4. Lilia occurrunt, in Denariis auri puri cum Agno, Demers a l' Agnel d'or fin: Sed ternarius numerus repetitus, sub Car. VI. in denariis auri puri, Escus a la Couronne dictis, aliisqueve; qui, licet sub eodem Rege, aliisque aliquod insequentibus, subiude variaverit, tandem tamen obtinuit, hodiequeve constanter servatur. Vide C. du Fresne in Gloss. in voce Moneta, ubi de Galliae Regum nummis accurate; et Phil. Iac. Spener. de Arte Herald. Parte 2. ubi de Regum horum Insignibus pluribus agit: etiam aliquid lupra in voce Floreni et Gigliati. Hoc unum addo, quod monet Auctor Anon. Sinae et Eur. Matronia Regii sanguinis licere vestem liliis spargere, ceteris omnibus id prohibitum, c. 33. quod est, de Floribus. At Lilium, in Re Architect. Graece, ut apud Anon. in Descr. S. Sophiae quoque Κρίνον, ornamentum epistyliorum et aliorum operum est, formam lilii referens. Und opus lilii 1. Reg. c. 7. v. 19. ita ut coronae quae erant super capitulum columnarum, quasi opere liliaceo collocandarum in porticu, uti Vulgatus habet. Vide Leon. Ostiens. l. 3. c. 18. Gregor. Mag. l. 1. Ep. 66. Alios, inprimis C. du Fresne Descr. Aedis Sophiana, n. 59. ut et supra. in voce Crimonia.